U čast gradske slave Sveti Prokopije u Galeriji „Boža Ilić“ a u okviru tradicionalnih „Duhovnih razgovora“ sinoć je o pojmu litije, njenom značenju i važnosti u hrišćanstvu Prokupčanima govorio rukopoloženi vladika arhimandrit Ilarion, starešina manastira Draganjac na Kosmetu.

Obraćajući se prisutnima u prepunom holu galerije vladika Ilarion je najpre čestitao slavu Prokupčanima i istakao da je Prokuplje sveti grad jedinstven po tome da ga svojom mučenički prolivenom krvlju štiti jedan svetac.

U duhu pravoslavlja on je kroz teološke i filozofske studije prisutnima  približio litiju, kao hrišćanski pojam, stariji i  od samog postanka hrišćanastva, koji datira još iz antičke Grčke.

Kako je naveo pojam litije ili kretanja naroda u grupama koji time izražavaju pripadnost istom cilju i žele da ostvare neko opšte javno dobro, datira od postanka sveta i pominje se još u delima antičkih filozofa Platona i Aristotela, da bi kasnije kroz istoriju, taj pojam poprimio značenje koje danas ima i Crkva ga usvojila kao sastavni deo vere kao iskonsko i stalno kretanje čoveka u nastojanju da se što više približi Bogu i sjedini se sa Njim.

-U hrišćanskom svetu Litija je sinonim za zajedničku molitvu u kretanju sa naznakama liturgije, jer radi se o dva istoznačna pojma i svaka litija je liturgijska, a liturgija je litijska, rekao je vladika Ilarion.

On je istakao da čovek koji je stvoren po liku Gospoda Isusa Hrista, u svetu koji ima obličje i lik Gospodnji, tokom liturgije i litije sebe ugrađuje u živu crkvu odnosno u lik Gospodnji.

-Za nas hrišćane je posebno značajan pojam litije i to zbog nasleđa drevnog Izrailja, jer je vera Izrailja zapravo litijska vera naroda koji je iz ropstva prošao kroz pustinju da bi stigao do obećane zemlje. Narod Izrailja nema državu na zemlji, njihova država je nebeska, kao uostalom i država svih nas, jer je nebo postojbina svih ljudi koji su samo privremeno nastanjeni na zemaljskoj kugli, rekao je vladika Ilarion.

„Hrišćani su u svakoj zemlji kao kod kuće i svaka zemlja im je tuđina“, citirao je on drevni spis u kome se kaže da su hrišćani nebeski narod.

-I tu se vraćamo drevnom odricanju od svega ovozemaljskog. Taj motiv putovanja na kome smo svi mi i tek treba da stignemo do svog cilja, upućuje na to da je život crkve samo jedno putovanje koje nas vodi do krajnjeg cilja, do našeg izvorišta i postojanja u nebeskom carstvu, podvukao je vladika Ilarion.

-U hrišćanstvu nema romantičarskog pogleda na svet, sa nostalgijom za nekim prošlim boljim vremenima, jer je za nas budućnost uvek bolja od prošlosti, kazao je Ilarion podsećajući da često imamo potrebu da sve što je prošlo u našem životu, pa čak i našu istoriju idealizujemo i često žalimo za tom prošlošću u kojoj je sve bilo bolje, a apostol Pavle govori da treba da zaboravimo sve što je za nama i da nam Gospod Isus Hrist dolazi u budućnosti koja sad počinje, istakao je vladika Ilarion.

-U liturgiji se sećamo onoga što je bilo i onoga što će tek da bude, jer liturgija nas vodi prema tom svetom danu u budućnosti koja danas za nas počinje, rekao je Ilarion podsećajući da je liturgija zapravo mistragogija, tajno voćstvo, dinamika kretanja, kretanje iz tajne u tajnu što nas dovodi do litije.

Prema njegovim rečima prvi pokret litije je zapravo ulazak u crkveni hram, koji se zove „vhod“ i to je pokret kada arhiđakoni i sveštenici izlaze kroz oltarske dveri i prave krug u hramu zajedno sa svetim pismom praćeni pesmom „Svjati Bože“ bez koje je svaka liturgija i litija nezamisliva.

-Drugi element liturgije je zapravo „prihod“ prinošenje darova koje narod, najčešće u obliku hlebova unosi u crkveni hram i treći element je „primanje svetih tajni“, kao najvažniji deo zbog čega se služi liturgija i čini litija, objasnio je arhimendrit vladika Ilarion.

Duhovnim razgovorima su prisustvovali zamenik gradonačelnika Prokuplja Miroslav Antović i član Gradskog veća Dejan Tonić, starešina crkve Sveti Prokopije protojerej Nikola Ilić, kao i crkveni velikodostojnici, gosti iz manastira Draganjac i kaluđeri sa Kosmeta i iz Topličkog okruga.