U okviru ovogodišnje, pete po redu istraživačke kampanje i naučnog projekta „Arheološka istraživanja utvrđenja Hisara u Prokuplju“, na arheološkom nalazištu Hisar, otkriven je izuzetno redak nalaz – fragment češlja izrađen od kostiju i ukrašen liturgijskim scenama sa likovima apostola i ribara. Prema rečima jednog od arheologa, koji radi na ovom istraživanju, Sanje Crnobrnje, pretpostavlja se da je nastao između četvrtog i šestog veka i da je reč o predmetu, koji pripada luksuznim i retkim nalazima na prostoru Srbije.

-Pored češlja, tokom ovogodišnje kampanje pronašli smo i bronzani krst, strelice, delove pojasne opreme, kao i druge arheološke ostatke i jame, koje se trenutno iskopavaju. Kampanju sprovodimo uz podršku Ministarstva kulture, u skladu sa strategijom istraživanja, kako bismo prikupili sve relevantne činjenice o Hisaru, njegovim gabaritima, rasporedu, funkciji i vremenskom okviru korišćenja. Dosadašnji rezultati su izuzetni, a nalazi svake godine su sve bogatiji, istakla je Sanja Crnjobrnja i naglasila da je prilikom današnjih iskopavanja na ovom lokalitetu pronađena opeka na kojoj se nalazi otisak stopala dvogodišnjeg deteta.

Prema njenim rečima, prošle godine su istraživači pronašli srebrni novac Vuka Brankovića, koji se retko otkriva van Kosova i Metohije, kao i brojne druge zanimljive predmete, koji dopunjuju sliku o bogatoj prošlosti Prokuplja i ovog značajnog utvrđenja i lokaliteta.

-Na terenu se trenutno radi na više lokacija, a svake godine otvara se od četiri do šest sondi. Prošlogodišnja istraživanja, sprovedena u zoni kod Savićevca, donela su otkriće novog bedema i objekata, što je otvorilo pitanje gde se nalaze crkveni ostaci za koje se pretpostavlja da su na samom brdu Hisar ili ispod sadašnjeg Savićevca. Deo lokaliteta danas se nalazi ispod asfalta i parkinga, što otežava istraživanja, ali planiramo da nastavimo iskope još najmanje dve nedelje. Nadamo se da ćemo naići na nova otkrića, poput ovog današnjeg, naglasila je Crnobrnja.

U poslednjih pet godina na Hisaru je dobijena mnogo jasnija slika konfiguracije terena i rasporeda nekadašnje infrastrukture. Otkriveno je da je Hisar, pored citadele, imao još dve linije bedema, kao i skriveni prolaz, koji je, kako se pretpostavlja, služio za bekstvo iz utvrđenja u slučaju nužde.

-Reč je o velikom ranovizantijskom utvrđenju iz doba cara Justinijana, povezanim sa ranovizantijskom bazilikom u podnožju i kasnoantičkim termama. Verujemo da je i na samom brdu postojala crkva iz tog perioda. Kasnije, u 14. veku, prostor je redukovan na današnju tvrđavu, koja je konzervirana 2019. godine i pripadala je nekom topličkom velikašu, navela je arheolog Sanja Crnobranja.

U istorijskim izvorima pominju se vojvode Krajimir i Juga, a pitanje koji od njih je stolovao na Hisaru i dalje je otvoreno. Ono što je sigurno jeste da je današnja tvrđava tipičan primer srpske srednjovekovne arhitekture 14. veka, sa moćnim i očuvanim bedemima, koji i danas dominiraju na vrhu brda Hisar, iznad sadašnjeg grada.